Back to homepage

Stefan Nemanja

Stefan Nemanja

Stefan Nemanja

Stefan Nemanja je bio jedan od najznačajnijih srpskih vladara, veliki župan Raške, rodonačelnik dinastije Nemanjića, utemeljivač Srpske pravoslavne crkve zajedno sa svojim sinom Savom i tvorac moćne srpske srednjovekovne državne. Period njegove vladavine smatra se veoma značajnim u srpskoj istoriji.

Stefan Nemanja – Rani život

Stefan Nemanja rođen je oko 1113 godine u Ribnici (današnja Podgorica), kao četvrti i najmlađi sin vlastelina Zavide. Prvo je bio kršten po rimokatoličkom obredu, a kasnije, kada se njegov otac vratio u Rašku, nakon što je bio prognan iz nje, kršten je po grčkom obredu. Vizantijski car Manojlo I Komnin 1162. godine dodeljuje županiju Dubočicu Stefanu Nemanji, čime on postaje direktan carev vazal, a samim tim se poboljšava i njegov položaj u borbi za titulu velikog župana.

Dolazak na vlast

Neposredno nakon dobijanja županije, Stefan Nemanja kreće sa podizanjem dva manastira, čime dobija podršku Vizantije, plemstva i crkve. Ovo dovodi do sve veće netrpeljivosti između braće koja eskalira na velikom skupu raške vlastele kada je Stefan Nemanja, zajedno sa svojim pristalicama, zarobljen u pećini Ras. Ubrzo je oslobođen i 1166. godine zbacuje sa vlasti svog najstarijeg brata Tihomira i sa ostalom braćom, Stacimirom i Miroslavom, prognanljuje ga iz zemlje. U jesen 1168. godine car Manojlo šalje vojsku proteranoj braći kako bi skinuli sa vlasti Stefana Nemanju, ali u bici kod Pantina Stefan Nemanja pobedjuje i zvanično biva prihvaćen kao veliki župan Raške i Vizantijski vazal.

Vladavina i osvajanja

Tokom perioda vladavine, od 1168 do 1196. godine, Stefan Nemanja je zajedno sa kraljevinom Ugarskom i Svetim rimskim carstvom ratovao protiv Vizantije i Mletačke republike i time proširio svoju teritoriju na Zetu i Neretvu. Nemanjino zatočeništvo u Carigradu završilo se njegovim poklonjenem caru Manojlu i obnovom vazalnih obaveza i zadržavanjem titule velikog župana. Nakon povratka u Rašku Stefan Nemanja vojno pomaže Vizantiju, sve do Manojlove smrti 1180. godine kada se okreće papstvu. Oslabljena Vizantija Nemanji daje mogućnost proširenja tako da on tokom 1180-ih osvaja, izmedju ostalog, Beograd, Niš, Kosovo i Metohiju i dolazi sve do današnje Sofije.

Zadužbine i smrt

Stefan Nemanja se smatra jednim od rodonačelnika Srpske pravoslavne crkve i jednim od najvećih boraca protiv bogumilskih jeretičkih učenja. Bio je ktitor velikog broja manastira i crkava, od kojih su najznačajniji Studenica, Hilandar i Đurđevi Stupovi. Prema legendi, Stefan Nemanja je Đurđeve Stupove izgradio u znak zahvalnosti svetom Đorđu kome se molio tokom svog zatočeništva u pećini Ras, obećavši da će, ako ga izbavi iz tamnice, podići manastir u njegovu čast na vrhu brda koje je jedino mogao da vidi iz pećine. Na velikom državnom saboru 25.marta 1196. godine predaje vlast svom srednjem sinu Stefanu Nemanjiću, a zajedno sa svojom suprugom Anom se zamonašuje u manastiru Studenici, gde dobijaju monaška imena Simeon i Anastasija. Zajedno sa sinom Savom odlazi na Svetu goru 1198.godine da obnove manastir Hilandar gde i umire 13. februara 1199. godine. Naredne godine je kanonizovan kao Sveti Simeon Mirotočivi, a njegove mošti Sava je doneo u Studenicu, da bi nad njima izmirio zavađenu braću Stefana i Vukana, gde se i danas nalaze.

Pretraga