Pol Sezan

Francuski slikar Pol Sezan bio je jedan od najznačajnijih predstavnika postimpresionističkog pravca u slikarstvu, čije delo je smatrano sponom između pravaca impresionizma i kubizma, a samim tim i umetničkih stilova između kraja 19. veka i početka 20. veka.

Život i delo

Pol Sezan rođen je 19. januara 1839. godine u Eks en Provansi, na jugu Francuske. Poticao je iz imućne patrijarhalne porodice, stoga mu je osnovno obrazovanje predstavljalo jedini dodir sa takozvanim “običnim svetom”. Svoje obrazovanje 1852. godine nastavlja u gimnaziji i tokom svog boravka u internatu započinje dugogodišnje prijateljstvo sa romanopiscem Emilom Zolom. 1857. godine upisao se na besplatnu školu crtanja, gde se susreo sa mnogim umetnicima tokom školovanja i gde je primio pohvale za njegov rad sa uljanom tehnikom, što je i potkrepilo njegovu želju da se bavi slikarstvom. Uporedo sa pohadjanjem škole crtanja, pod nagovorom svog oca koji se protivio njegovoj ambiciji da se bavi umetnošću, upisao je i studije prava.

Pol Sezan najzad dobija dozvolu od oca da studira umetnost, te se seli u Pariz 1961. godine, sa željom da upiše na Akademiju lepih umetnosti u Parizu. Tokom svog boravka tamo, pohađao je skolu slikanja i sprijateljio se sa slikarom Kamijem Pisarom koji je imao izuzetan uticaj na njegovo stvaralaštvo. Neuspevši da se upiše na Akademiju, on se vratio kući.

Godinu dana kasnije, 1862. godine on se vraća u Pariz i kupuje atelje rešen da se u potpunosti posveti svom slikarstvu. Tada je imao priliku da upozna neke od najznačajnijih umetnika tadašnjeg vremena poput Alfreda Sislija, Ogista Renoara i Kloda Monea, međutim, unatoč novostečenim poznanstvima, on ni tada ne uspeva da ispuni svoju ambiciju da studira na Akademiji lepih umetnosti.

Njegovi radovi bili su prikazani prvi put 1863. godine na prvoj izložbi “Salona odbačenih”, nezavisnom salonu formiranom od strane impresionista čiji radovi nisu bili prihvaćeni od strane zvaničnog pariskog “Salona”. Tokom 1870. godine se na kratko vreme seli sa svojom tadašnjom ljubavnicom u gradić u okolini Marseja, međutim već sledeće godine se vraća u Pariz.

Izlagao je sa impresionistima 1874. i 1877. godine, gde su njegovi radovi bivali neshvaćeni i izloženi podsmehu kritičara. Nakon toga vratio se u rodnu Provansu, gde je kupio svoj atelje i počeo da stvara u izolaciji, i živi na relaciji Eks an Provans-Pariz. Tokom svoje karijere redovno je prilagao radove i zvaničnom pariskom “Salonu”, međutim njegovi radovi nisu bili prihvaćeni sve do 1882. godine, kada u salonu izlaže portret svog oca (“Portret umetnikovog oca kako čita novine”). Izlagao je još nekoliko radova u sklopu drugih izložbi sve do 1895. godine, kada pariski sakljupač umetnosti Ambroz Volard prepoznaje njegov talenat i organizuje Sezanovu prvu samostalnu izložbu.

Uprkos najzad stečenom priznanju njegovog talenta od strane javnosti, on se povlači u Provansu, gde je ostao i do svoje smrti 22. oktobra 1906. godine.

Stilski periodi u Sezanovoj umetnosti

Pol Sezan – “Kartaši”

Prvobitni period Sezanovog slikarstva vezuje se za njegov prvi boravak u Parizu 60-ih godina 19.veka. Taj period se definiše kao mračni period iz razloga što su njegova tadašnja dela rađena uz obimno prisustvo crne boje, a nekolicina njih uključuje i motive nasilja i erotike.

Selidbom u okolinu Marseja započinje i njegov impresionistički period kada za temu uglavnom koristi pejzaže, portrete i mrtvu prirodu. Tada se ponovo ujedinio sa Kamijom Pisarom, i pod njegovim uticajem posvetljava kolorit svojih dela. Taj period se nastavlja i nakon njegovog povratka u Eks an Provans.

Stvaralaštvo poreklom iz njegovog studija u Provansi evoluira iz impresionističkog u takozvani konstruktivni period  kada nastaju čuveni pejzaži njegove okoline, kao i delo “Planina Sen-Viktoar” (1887.). Nešto kasnije, on se privremeno nastanjuje u kolibi na toj planini, za čije oblike se veruje da su inspirisali osvrt ka kubizmu u Sezanovoj umetnosti, te i sam kubizam kao pravac. Njegovo delo smatrano je pretečom kubizma, čemu je doprinelo njegovo pojednostavljivanje oblika i svedenost pejzaža na geometrijske oblike i upotrebe nesvakidašnjih tehnika senčenja.

Najznačajnija dela

U najznačajnija Sezanova dela ubrajaju se: “Moderna Olimpija” (1873. -1874.), “Kartaši” (1892.-1895.), “Kupačice” (1894.-1905.), “Planina Sen-Viktoar” (1904.-1906.) i “Mrtva priroda sa jabukama i narandžama” (1905.)