Mikelanđelo

Mikelanđelo Buonaroti je bio italijanski slikar, vajar, arhitekta i pesnk, koji je još u svoje vreme bio jedan od najvećih umetnika svih vremena. Za života su ga zvali „Božanski“, a danas predstavlja univerzalnog genija. Njegova predanost radu i umetnosti izrodila je najvećeg genija renesansne umetnosti.

Njegovo najpoznatije delo je detalj freske „Stvaranje čoveka“ iz Sikstinske kapele u Vatikanu.

Mladost i početak stvaralaštva Mikelanđela

Mikelanđelo Buonaroti je rođen 6. marta 1475. godine u Kaprezu, u Firenci. Majka mu je umrla kada je on imao samo šest godina. Otac mu se zvao Lodoviko Buonaroti i bio je gradonačelnik tog mesta. Međutim, Mikelanđelo nije pošao njegovim stopama i posvetio se umetnosti. Umetnost nije bila prikladno zanimanje za mladića njegovog staleža, pošto potiče iz veoma ugledne porodice, ali sa trinaest godina Mikelanđelo uči slikanje od vodećeg slikara u Firenci Domenika Girlandija, a zatim je sam naučio i vajanje. Obuku u Domenikovoj radionici napušta nakon samo godinu dana tvrdeći da „nema šta da nauči“.

Njegov talenat je ubrzo primetila porodica Mediči, koja je bila jedna od najmoćnijih porodica u Firenci. Lorenco Mediči je bio tadašnji vladar Firence i primio je Mikelanđela pod svoju zaštitu. Ovaj period je veoma važan za Mikelanđela jer tada dobija pristup umetničkoj kolekciji Medičija i biva okružen poznavaocima antičke umetnosti, književnosti, mitologije i filozofije. Lorenco Mediči je veoma cenio umetnost i uvek je bio okružen intelektualcima i umetnicima. Sakupljao je umetnička dela i njima ukrašavao svoju rezidenciju. Bertolo di Đovani, prijatelj Medičija i učenik Donatela, bio je Mikelanđelov učitelj vajarstva. Kao i Leonarda, Mikelanđela je takođe zanimalo ljudsko telo. Sam je proučavao ljudsku anatomiju secirajući mrtva tela i crtajući žive modele.

Freska u Siskstinskoj kapeli – Stvaranje Adama

Pijeta

Nakon gubitka vlasti Medičijevih 1496. godine Mikelanđelo odlazi u Rim gde započinje rad na jednom od njegovih najznačajnijih ranih dela. „Pieta“ predstavlja Bogorodicu sa Hristom u naručju. To je scena žalosti nakon Hristove smrti. Danas se ta skulptura nalazi u bazilici svetog Petra u Vatikanu. Skulpturu je izradio sa nepunih dvadeset pet godina. Slučajno čuvši jednog hodočasnika kako govori da je statuu isklesao Kristofor Solari, Mikelanđelo je u besu isklesao sledeće reči na statui: „Mikelanđelo Buonaroti je ovo napravio”. Kasnije se pokajao i više nikada nije potpisao ni jedno svoje delo.

David

Bio je veoma predan svom radu. Nakon „Pijete“, Mikelanđelo svoj talenat dokazuje i izradom statue Davida. Ova statua predstavlja vrhunac Mikelanđelovog ranog stvaralaštva. Statua Davida je visoka 4,34 m, a izradio ju je između 1501. i 1504. godine nakon povratka u Firencu. Kako je Firenca tada prolazila kroz težak period statua i njena simbolika je u skladu sa njegovim osećanjima i porukom koju je hteo da prenese narodu. Iskoristio je Davidov lik, koji se po Bibliji suočio sa Golijatom, kao predstavnika hrabrosrti. Ovaj mladi heroj je pokazao da je snaga unutrašnjeg duha mnogo vrednija od oružja. David je predstavljen kao atletski građen lik spreman na borbu sa kamenom u desnoj ruci. Mikelanđelovo poznavanje ljudskog tela oslikava se u idealnim proporcijama tela.

Mikelanđelo je još za života bio poznat i cenjen kao umetnik, ali se nije slagao sa drugima. Imao je preku narav i često je bio nepristojan. Nikada nije sarađivao sa drugima jer nije pristajo na kompromis.

Druga etapa

Nakon Davida radio je na mnogim velikim projektima, ali pošto je odbio da radi sa pomoćnicima mnogi su ostali nedovršeni. Početkom 1505. godine, Mikelanđelo je počeo projekat za firentinsku katedralu koji se satojao od izrade dvanaest statu apostola u mermeru, ali je samo započeo rad na sv. Matiji. Njegove statue predstavljaju „borbu umetnika da oslobodi figuru iz mermernog bloka”, kako je i sam nekoliko puta izjavio. Jednom prilikom je napisao sonet o tome kako je teško za vajara da oslobodi idealnu figuru iz mermernog bloka.

Iste godine, 1505, papa Julije II je pozvao Mikelanđela da radi na projektu njegove grobnice koja je trebalo da se nalazi u zadnjem delu bazilike sv. Petra. Gradnja je obustavljna zbog velikih troškova i zbog toga što je Mikelanđelo mislio da postoji zavera protiv njega. Vratio se u Firencu bez papinog znanja. Čim je saznao, Julije II je tražio da Mikelanđela odmah pošalju nazad u Rim. Kada se vratio, Miklelanđelo je dobio zadatak da oslika svod Siktinske kapele. Ovaj rad je započeo 1508. godine, a završio 1512. godine. Konačni dizajn kompozicije predstavlja biblijsku priču Postanka sveta, koja počinje sa momentom u kojem Bog razdvaja svetlost od tame, nastavljajući sa pričom o Adamu i Evi i završavajući se sa pričom o Nojevom potopu.

Mikelanđelo se 1534. godine vraća fresko-slikarstvu i tada nastaje „Strašni sud“. Ovu Mikelanđelovu poslednju fresku naručio je papa Pavle III.

Mikelanđelo je postao glavni arhitekta bazilike Svetog Petra 1546. godine u svojoj sedamdeset drugoj godini života. Mikelanđelo je umro 18. februara 1564. godine u Rimu.