Stanislav Binički

Stanislav Binički je bio poznati srpski kompozitor, dirigent i pedagog. Smatran je jednim od napoznatijih srpskih kompozitora klasične muzike. Napisao je najizvođeniju kompoziciju na ovim prostorima „Marš na Drinu“ i prvu srpsku operu „Na Uranku“. Napisao je i sedam pesama „Mijatovke“, posvećenih poznatom srpskom tenoru Mijatu Mijatoviću.

Život i rad Stanislava Biničkog

Stanislav Binički je rođen u mestu Jasika kod Kruševca 27. jula 1872. godine. Osnovnu školu je završio u rodnom mestu, a gimnaziju je pohađao u Nišu i Beogradu. Tu je svirao violinu i flautu. Tada je nejgov talenat za muziku došao do izražaja. U đačkom orkestru je komponovao kraće pesme za solo pevanje i hor.

Upisao je prirodno-matematički odsek na Filozofskom fakultetu u Beogradu 1890. godine. Studentske dane je provodio pevajući u horu „Obilić“ kojim upravlja Josif Marinković i u „Beogradskom pevačkom društvu“ kojim upravlja Stevan Mokranjac. Osnovao je „Akademsko muzičko društvo“.

Zaposlio se u gimnaziji u Leskovcu kao profesor matematike, ali je predavao i pevanje, violinu i flautu. Obnovio je pevačko društvo „Branko“ i postao je horovođa. Tada je komponovao zbirku „Pesme iz okoline Leskovca“. 1896. godine dobio je stipendiju Ministarstva prosvete za školovanje u Minhenu, gde je studirao kompoziciju i solo pevanje. Nastupao je na više koncerata kao dirigent i solo pevač. Tu je komponovao pesme za hor sa stihovima nemačkih pesnika. U Minhenu se oženio koleginicom Fridom Blank. Akademiju je završio 1899. godine.

Vratio se u Beograd gde je postao vojni kapelnik i referent za muziku. Pošto je bio na visokom položaju osnovao je prvi simfonijski orkerstar „Beogradsko vojni orkestar“, u kojem je dirigovao do 1903. godine. Njegove obaveze su bile da ispunjava muzičke zahteve dvora i vojske, da diriguje na balovima i da svira u pozorištu. Prvi koncert sa ovim orkestrom održao je 1899. godine.

1899. godine osnovao je zajedno sa Stevanom Mokranjcem i Cvetkom Manojlovićem „Srpsku muzičku školu“. Binički je u njoj radio kao nastavnik pevanja. Veoma često je priređivao koncerte koji su bili održavani u bašti kafane „Kolarac“.

Prvu srpsku operu „Na uranku“, Binički je napisao 1903. godine, a krajem te godine 20. decembra ova opera je prvi put izvedena u Narodnom pozorištu u Beogradu. Ova opera predstavlja ljubavnu priču Stanke i Radeta u jednom srpskom selu pod Turcima.

1904. godine „Beogradski vojni orkestar“ je ukinut, a Binički je osnovao „Muziku kraljeve garde“. Ovaj orkestar je pretvorio u prvu beogradsku filharmoniju. Držao je koncerte u Skoplju, Novom Sadu, Zemunu i Somboru. Iste godine je postao i pevač i dirigent pevačkog društva „Stanković”.

Prvi svetski rat je označio prekid svakog kulturnog razvoja, pa i muzičkog. U ratu je uništen skoro ceo notni arhiv, a mnogi instrumenti su bili oštećeni. Međutim, ovo ne sprečava Biničkog da ponovo okupi svoj orkestar i da održava koncerte za bolesnike i ranjenike. Upravo tada je nastala čuvena kompozicija „Marš na Drinu”, inspirisana uspesima naših vojnika.

U septembru 1916. godine Binički je otišao u Pariz gde je održao tri koncerta. Koncerti su izazvali opšte oduševljenje. Na molbu Francuske vlade, Binički je sa svojim orkestrom napravio turneju po čitavoj Francuskoj. Stanislav Binički je primljen u Udruženje muzičara Francuske 1917. godine.

1920. godine Stanislav Binički napušta vojsku i zapošljava se u Ministarstvu prosvete. Te iste godine, u teškom posleratnom periodu, izvedena je premijera opere „Madam Baterflaj” u kojoj je dirigent bio Stanislav Binički. Naš čuveni kompozitor i dirigent, koji je toliko toga uradio da bi razvio našu kulturu, preminuo je 15. februara 1942. godine u Beogradu.